Làng là một trong những tác phẩm tiêu biểu nhất của nhà văn Kim Lân viết về làng quê và những người nông dân Việt Nam. Hãy cùng Novateen hệ thống lại kiến thức của tác phẩm này qua bài viết dưới đây.
Khái quát chung
Tác giả Kim Lân
Tác phẩm
Kiến thức trọng tâm
Ông Hai trước khi nghe tin xấu về làng
– Hoàn cảnh: Kháng chiến bùng nổ, ông buộc phải rời làng đi di cư.
– Tình cảm của ông Hai với làng: nhớ da diết
+ Kể với niềm tự hào
+ Nghe ngóng tin về làng
=> Đặt nhân vật vào hoàn cảnh xa quê, từ đó thể hiện các cung bậc khác nhau của tình yêu, niềm tự hào, lòng tin tuyệt đối của ông Hai vào làng Chợ Dầu.
Diễn biến tâm trạng ông Hai khi nghe tin xấu về làng
Tình huống: Nghe tin làng theo Tây khi tâm trạng đang vui mừng khôn xiết về tin cách mạng.
Thái độ của ông Hai:
– Bất ngờ, sững sờ “cổ nghẹn đắng, da mặt tê rân rân” => đau đớn, tủi hổ
– Hàng loạt câu hỏi, câu cảm thán diễn tả những cung bậc cảm xúc của ông Hai chứng tỏ tin đó trở thành nỗi ám ảnh day dứt trong lòng ông.
+ Nỗi nhục nhã ê chề.
+ Nỗi đau đớn tái tê.
+ Sự ngờ vực chưa tin.
+ Sự bế tắc vào cuộc sống phía trước.
=> Nỗi ám ảnh nặng nề biến thành sự sợ hãi thường nhật trong ông Hai cũng nỗi đau xót tủi hổ của ông.
Cuộc xung đột nội tâm trong lòng ông Hai:
– Ông Hai rơi vào tình trạng bế tắc, tuyệt vọng khi nghĩ tới tương lai.
+ Về làng: đồng nghĩa với theo Tây, phản bội kháng chiến.
+ Ở lại thì không xong, vì mụ chủ nhà đã đánh tiếng xua đuổi, không ai chứa chấp.
=> Ông Hai buộc phải có sự lựa chọn: làng và đất nước, cách mạng, bên nào nặng hơn?
+ làng Chợ Dầu đã trở thành một phần của cuộc đời, không dễ gì vứt bỏ.
+ cách mạng là cứu cánh của gia đình ông, giúp cho gia đình ông thoát khỏi cuộc đời nô lệ.
=> Lựa chọn cuối cùng: “Làng thì yêu thật, nhưng làng theo Tây mất rồi thì phải thù”
=> Biểu hiện vẻ đẹp trong tâm hồn của con người Việt Nam, khi cần họ sẵn sàng gạt bỏ tình cảm riêng tư để hướng tới tình cảm chung của cả cộng đồng.
– Cuộc trò chuyện của ông Hai với thằng con Út như một lời khẳng định cuối cùng.
=> Nghệ thuật: Miêu tả diễn biến tâm lí một cách tự nhiên, logic, hợp lí; đặt nhân vật vào hoàn cảnh đấu tranh nội tâm gay gắt; sự thay đổi linh hoạt giữa đối thoại, độc thoại, độc thoại nội tâm.
Tâm trạng ông Hai khi tin xấu về làng được cải chính
– Vui sướng báo tin làng mình bị Tây đốt => minh chứng cho làng ông trong sạch.
+ Gương mặt “tươi vui, rạng rỡ hẳn lên”, “mồm bỏm bẻm nhai trầu, cặp mắt hung hung đỏ, hấp háy”.
+ Mua bánh rán đường để làm quà cho mấy đứa trẻ
+ Khoe nhà bị Tây đốt => điều vô lí nhưng lại rất dễ hiểu vì việc nhà ông, làng ông bị giặc đốt, tàn phá là minh chứng cho việc làng ông không theo giặc.
=> Nhận xét về nhân vật ông Hai và tình yêu làng với tình yêu đất nước:
– Từ một người nông dân yêu làng, ông Hai trở thành người công dân nặng lòng với cách mạng.
– Tình yêu làng, yêu nước đã thống nhất, hòa làm một trong ý nghĩ, tình cảm của ông nhưng tình yêu nước luôn được đặt cao hơn, bao trùm lên tình yêu làng tạo nên nét đẹp truyền thống mang tinh thần thời đại.
– Ông Hai chính là hình ảnh tiêu biểu của người nông dân trong thời kì kháng chiến chống Pháp.
Đặc sắc nghệ thuật
– Sáng tạo tình huống truyện có tính căng thẳng thử thách.
– Xây dựng cốt truyện tâm lí (chú trọng vào các tình huống bên trong nội tâm nhân vật).
– Nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật tự nhiên mà sâu sắc, tinh tế, khéo léo kết hợp hình thức ngôn ngữ đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm để thể hiện sinh động diễn biến tâm trạng ông Hai.
– Ngôn ngữ đặc sắc, sinh động, mang đậm chất khẩu ngữ, gần với lời ăn tiếng nói hằng ngày của người nông dân.
Bài viết đã hệ thống lại nội dung, ý nghĩa và nghệ thuật xây dựng tình huống của tác phẩm Làng. Qua đó, học sinh có thể tổng kết những kiến thức cần đạt được trong tác phẩm. Ngoài ra, để nuôi dưỡng niềm yêu thích Ngữ văn, hãy đến ngay với Novateen.
Hiện tại, Novateen có chương trình CAM KẾT CHẤT LƯỢNG ÔN THI VÀO 10. Để tìm hiểu thêm, hãy liên hệ ngay hotline: 098.442.3335. Hoặc phụ huynh ĐĂNG KÍ HỌC THỬ tại Novateen trước khi quyết định cho con học.