Đối với các tác phẩm văn xuôi tự sự, nhân vật là “kênh” để nhà văn gửi gắm thông điệp, tư tưởng, cũng là yếu tố đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy cốt truyện phát triển. Chính vì vậy, khi ôn tập về các văn bản này, chúng ta sẽ thường xuyên gặp các đề phân tích nhân vật, ví dụ như: Phân tích nhân vật ông Hai trong truyện ngắn “Làng”, phân tích nhân vật anh thanh niên trong truyện ngắn “Lặng lẽ Sa Pa”… Đây là các đề văn cơ bản, tuy nhiên lại không hề dễ viết bởi một nhân vật có rất nhiều đặc điểm, tính cách, phẩm chất càn phân tích, đặc biệt cần chú ý đến nghệ thuật xây dựng nhân vật của nhà văn.
Khi làm bài văn phân tích nhân vật, chúng ta cần tránh mắc phải những lỗi sai sau:
Lỗi “phân tích truyện”
Đây là lỗi mà những bạn chưa có kĩ năng nghị luận văn học mắc phải.
– Mô tả lỗi: Đề yêu cầu phân tích nhân vật nhưng lại đi phân tích cả truyện, thậm chí tóm tắt, kể lại truyện.
Ví dụ: Đề bài: Phân tích nhân vật anh thanh niên trong “Lặng lẽ Sa Pa”
+ Đúng:
- Hoàn cảnh sống và làm việc
- Vẻ đẹp trong tính cách nhân vật anh thanh niên (lòng yêu nghề, tinh thần trách nhiệm với công việc; có lí tưởng sống cao đẹp; có kỉ luật trong cuộc sống; chân thành, cởi mở; khiêm tốn, thành thật.
+ Sai: Kể lại câu chuyện anh thanh niên gặp cô kỹ sư, ông họa sĩ, kể về cả cô kỹ sư và ông họa sỹ
– Cách sửa: Thay đổi cách tư duy, đọc kĩ đề, “hỏi gì làm nấy”, lập hệ thống luận điểm, tập trả lời các câu hỏi: Anh thanh niên là ai? Anh thanh niên là người như thế nào?…
Lỗi viết không có luận điểm khi phân tích nhân vật
– Mô tả lỗi: Viết thân bài không chia đoạn, không chia rõ luận điểm và gọi tên luận điểm.
Ví dụ: Đề: Phân tích nhân vật anh thanh niên trong “lặng lẽ Sa Pa”
+ Đúng:
- Hoàn cảnh sống và làm việc
- Vẻ đẹp trong tính cách nhân vật anh thanh niên (lòng yêu nghề, tinh thần trách nhiệm với công việc; có lí tưởng sống cao đẹp; có kỉ luật trong cuộc sống; chân thành, cởi mở; khiêm tốn, thành thật.
+ Sai: Anh thanh niên làm ở… Anh thanh niên rất tốt… Anh thanh niên rất có kỉ luật…Anh thanh niên gặp cô kỹ sư và ông họa sỹ thể hiện tinh thần làm việc cao…
– Cách sửa:
+ Lập hệ thống luận điểm, các luận điểm trả lời các câu hỏi: Anh thanh niên là ai? Anh thanh niên là người như thế nào?
+ Mỗi câu hỏi viết thành một đoạn văn với câu luận điểm rõ ràng.
Lỗi “viết dài viết dai… viết dại”
– Mô tả lỗi: Viết rất dài nhưng không có ý.
– Cách sửa:
+ Lập hệ thống luận điểm khái quát nhất, tránh chia ý quá nhỏ.
+ Nêu đủ ý, không phân tích quá lan man, viết theo tinh thần “không có câu văn thừa”.
Với chia sẻ trên, các cô giáo Văn của Novateen hy vọng các con sẽ làm tốt dạng bài phân tích nhân vật văn học. Học sinh có thể đến trung tâm Novateen để được các cô dạy và hướng dẫn học theo phương pháp mới, tiến bộ. Từ đó, các con được khơi gợi với niềm yêu thích môn Văn.
Để tìm hiểu thêm, hãy liên hệ ngay hotline: 098.442.3335. Hoặc phụ huynh ĐĂNG KÍ HỌC THỬ tại Novateen trước khi quyết định cho con học.